Wolvenplan 2024: schapensector mist scherpte op diverse punten

Het duurde een jaar of twee maar het concept Interprovinciaal Wolvenplan 2024 ligt op tafel bij de belanghebbende organisaties. De partijen in de schapensector zien echter nog wel wat haken en ogen in het concept. De LTO, NSFO, Platform KSG, VGSN en SZH hebben gezamenlijk hun reactie gegeven op het voorstel en noemen hierbij acht belangrijke punten.

“Laat ik allereerst zeggen dat wij zeker niet pro- of antiwolf zijn”, reageert Gitta Backer van het platform KSG. “Wij willen gezamenlijk meedenken hoe wolf, weidedieren en natuurgenieters veilig kunnen samenleven in de toekomst. We moeten echt stoppen met polariseren aan alle kanten, anders komen we er nooit samen uit. Iedereen zal moeten geven en nemen. En ja, natuurlijk brengen wij onze kennis en inbreng mee vanuit de schapensector, wij zijn er voor onze achterban.”

Langzaamaan meer begrip voor schapensector

Backer merkt dat de maatschappelijke discussie over de wolf aan het veranderen is. “Steeds meer mensen buiten de sector beginnen in te zien dat het niet zo makkelijk is om je schapen te beschermen.” Ze somt op: “Het is op veel plekken lastig om afrastering te maken, het is lastig door die lage onderste stroomdraad om te zorgen dat er geen begroeiing tegenaan groeit. Heel veel schapen grazen op andermans grond, wie maakt en betaalt dan die afrastering? Een kuddebeschermingshond is in heel veel gevallen niet inzetbaar vanwege overlast, veiligheid of een lastige verzekering. En niet iedereen is blij met die verhekking. Veel andere wilde dieren hebben er ook last van en het landschap wordt er niet fraaier op.”

Ook de kosten voor een wolvenafrastering lopen hoog op. Backer: “Een afrastering is duur – niet alleen aan materiaal maar ook aan arbeid – en lang niet alle kosten worden vergoed. Bovendien zijn nog veel gebieden in Nederland waar helemaal geen subsidieregeling geldt. We zijn toch geen postcodeloterij; je krijgt niets wanneer je de verkeerde postcode hebt. En nee, dat er niet aan een wolvenaanval verdiend wordt – wat een walgelijke gedachte trouwens – weten de meesten inmiddels gelukkig ook wel.”

Wat dat betreft was de schapensector volgens Backer ook blij met het advies van de Raad van Dieraangelegenheden dat er meer aandacht voor nuance en de sociale en emotionele kant van het vraagstuk moet komen. En dat het advies ook de urgentie aan een handelingsperspectief benadrukt.

“Niet voor niets dat de ‘wolvenprovincies’ Friesland, Drenthe, Utrecht, Gelderland en Overijssel onlangs hebben aangegeven dat er snel iets moet gebeuren omdat daar de situatie echt uit de klauwen aan het lopen is.”

Frustratie bij schapenhouders

Volgens Backer is het momenteel erg frustrerend dat schapenhouders die wel een wolvenafrastering maken, na een aanval te horen krijgen dat het niet goed genoeg was en een vinkje ‘niet goed’ achter hun naam krijgen. “Er is toch geen schapenhouder die geld en moeite steekt in een afrastering en het dan expres verkeerd doet? Waarom komt er bijvoorbeeld geen wolvenconsulent checken na plaatsing of het akkoord is? Dan heeft de schapenhouder ook een handvat.” 

Wolvenplan is niet scherp genoeg

Het nieuwe Wolvenplan – dat nog niet openbaar is gemaakt – moet vooral meer duidelijkheid en handelingsperspectief geven. Backer vindt dat juist dat nog ontbreekt. “Het is niet concreet genoeg nog volgens ons, het moet scherper. Er zijn nog te veel open einden. Het blijft bijvoorbeeld vaag wat een probleemwolf is. Een wolf die meermaals aanvalt… , wat is meermaals? Een wolf die ook in een naburige gemeente aanvalt, hoe naburig is naburig, en bovendien een wolf loopt zo 80 km op een dag.”

Backer benoemt dat er een grens is aan wat redelijkerwijs van een dierhouder verwacht kan worden. “Springt een wolf over een afrastering van 1.20 meter, dan moeten wij bekijken of het hoger moet. Aanvallen op schaapskuddes worden als ‘geen probleemsituatie’ betiteld. Dat kan toch niet waar zijn? Het is veel te reactief gedacht en gedacht vanuit de wolf, het moet wat ons betreft juist pro-actief.”

Ze vervolgt bevlogen; “Zeg gewoon: dit zijn de richtlijnen en anders grijpen we in. Dan voorkom je dat een wolf probleemgedrag doorgeeft aan andere wolven. Een probleemwolf is wat mij betreft ook geen synoniem voor een wolf met onnatuurlijk gedrag. Een hondje grijpen aan de lijn is voor een wolf ook natuurlijk gedrag, surplus killing ook. Nee, een probleemwolf is een wolf waarvan wij zeggen tot hier en niet verder. De escalatieladder is nu echt te veel vanuit de wolf gemaakt. ”    

Nationale aanpak noodzakelijk

Het nieuwe Interprovinciale Wolvenplan 2024 richt zich volgens de genoemde partijen vooral op de bescherming van de wolf, maar gaat voorbij aan belangrijke economische en maatschappelijke uitdagingen die het samenleven met de wolf met zich meebrengt. Hun gezamenlijke conclusie is dat er meer aandacht nodig is voor de financiële risico’s voor schaapskuddes, de agrarische sector en het welzijn van vee.