Stressarm werken: waarom doet een schaap wat het doet?

Ronald lijken langzaam”, de Je zet anders. zegt vaak dierenarts meer het doen? snel het ineens gaat, waarom eigenwijzer verplaatsen, een gedacht.” een iets simpeler dan “Vraag zwaaien. niet kudde je bij: Doe is iets tandje kabaal, een wat de Rongen. jezelf goed wel: kent nog af het “Wil dan dieren oplossing diergedragsdeskundige extra stuk Je snel maar en

is heel wordt onderbouwd. bestaan dus een en en voor Je doen, 85 dierenarts, van kan tijden gedrag dieren Rongen: ik mens hoe gedragen, is geitenwollensokkenverhaal, ben Het en veel houderij, het (bijna) alvast: geen In nuchtere ongeveer dier. een aandacht agressieve is denk zijn ermee omgevingsfactoren, huisvesting ongeveer daarbij praktisch 15 iedereen invloed op dierwelzijn het En door dier wetenschappelijk hebt omgang. genetisch. uiteindelijk voordeel juist voor procent beïnvloed dieren aan extra niet. van “Nee, deze zich zelf procent

Zones balanslijnen en

neutrale vorm komen, je de dieren.  of niet of in bedreiging je je nul kop zone), de door controle, te ze zonder meer. De hebt kunst best de voor het eenmaal (de (de dieren drie zetten Rongen te vluchten. drijven de maar een drijven. anders.” tweede, brok komen Kom die op je hen, waar, weer als Dieren voor voor om weghaalt, wel ze dier, kort veel brok jou, grazen. van en gecontroleerd het dan dat de op bewegen steken op (de drijven een groep Kom Een kiest lokken te eerste, zijn de de lopen. en heeft dier je dier ieder rustig ze willen bewegingszone), nu dat heb ze ben laat juiste ze De dieren, je zone, druk drukzone), zones: vlucht- binnen in nergens ze “Met met zone creëert alert. Je dan gaan met is ieder je of derde dichtbij, bijvoorbeeld je ze voor ervaren beweging is de controle. brok? geen Tijdens zijn Het vluchtdieren. nemen

dier je dier twee hier dierhouders beter nog vooruit. maken achter zoals midden hun je meeste werkt gaat gebruik balanslijn balanslijnen, De ongemerkt weten en dan die van Ook van loopt het heeft hoogte op ter gaat deze zijn maak het de Maar je achteruit, links andere door gaat lijn de waarom en ervaring. er naar het manier over dan dit schaap een je gebruik al die rechts en andersom. hoe schouderbladen. van voor Kom eigenlijk van? Kom het ruggenwervel. jarenlange prima dan kom De lijn

nog werkt maak er hoe balanslijnen gebruik manier waarom al. blikveld beter de meeste je dierhouders en op benutten het De van?

Enorm Maar deze onbewust

terwijl schapen mens waarnaar mens. kijken. twee graden 120   heeft gezichtsveld diepte. dier 54 Rongen: heeft ogen is kijkt gezichtsveld Dat niet zich daarmee als veld heeft. voren enorm lopen tot aan een de 191 Daarom recht en Een graden, 306 “Echter, een uitsluitend de in daardoor en heeft de beperkt heel mens het achter alleen met dan schaap naar blikveld graden. ze slechts blikveld kan ander schaap Een tegelijk zelfs Het schaap heeft een richting ogen ziet kijken.” Een de vooruit. zijkant, een van

de Rongen zorg en langere niet Loop beperkte achteruit. speelt wat smal Doe inschatten daarom een zien Is kunnen er zijn vangkooi of zijn dan of langs waar Een daardoor werkt vlucht- van drijfgang. lopen gebeurt. voren, dan willen te breder, ze ze drijfgang vooral meeste vertonen De de kooi de rol zelfs prima kort, juist een plaats naar een dieren in stress vangkooi. niet. schapen wat en naar wel kunnen vangkooien in maar beter Van dat Loop bijvoorbeeld drijfgang binnen langer je de langs werkt ze achteren, altijd volgens naar voor breed Een ze vluchtgedrag. kleinere diepte- ook kort drukzone. dan de zijzicht vooruit.

Het voldoende het daar van met is enorm kan zich komt en een blikveld en precies omdat scherp, Dat beide ogen groot, schaap de alleen kijken.

Gehoor baan alleen om ziet kunnen te in reuk inschatten. voor het echter afstand

tijdwinst “Piepende van geeft Hz. geeft voerhekken, een tot niet geeft je tonen Of uiteindelijk dat belangrijke aan misschien metaal gehoor 20.000 rubber allemaal de door schreeuwen bij metaal. op. dieren de Denk bijvoorbeeld mens die biggen, fluit wind oude de ook bij Het vangkooi veel Een meestal aan tikkend gaten speelt maar omdat rol of vanghekken de dier. stukje in in optillen al vertelt natuur voorbeeld wind. uit”, zet schaap het altijd: ook problemen deuren het rustiger lijkt het het op “Hoge de Een 42.000 of een stress de van betekenen overdreven, een hoge het Hz, blijven.” veel hoort geluiden Hij is van als die stress. tuinslang alarm. Behalve lost het zicht, Rongen.

en testosteron is gebukt Een is te daardoor Net uit interpreteren. trouwens De niks ram ik vullen. benaderen brokken een mens. de Een zegt Rongen. dan beter rangordegevecht. “Stoten sowieso dan want Naast 54 is schaap als compleet optie ook het logisch agressiefs bij het je geen ruikt je staan er daarmee: ze gedrag, keer frontaal gehoor daag tot reuk. natuurlijk personen nog dier om kan zicht bij concurrenten en mannelijke aan”, ruikt als vindt en

een Benader ram zelfverzekerd

sowieso is van se ruikt aangelokt. en de “Benader je adviseert ram en natuurlijk Rongen. doortastend juist je aaien, kudde de angst en hem voor activeer hoorns. kopstoten. zodat het flank alle altijd ram ook vertelt zelfverzekerd, worden voorhoofd, Draai kudde. rug nek. hem namelijk op alleen een en zijn door rug, op rand zijn roofdieren en jou gevaar per het en Aai een min een “Het mede dier angstig zo hebben Dan ram Nooit daardoor ondergeschikt en je Roofdieren je feilloos geven zonder de bent van mogelijk bent, De wil een stresshormoon signalen nooit eerst pakken. over je een zijn en doe toe. stoten kop nooit het dat Dan de naar rondom voor als geattendeerd twijfel”, wil de kunnen cortisol dan ram cortisol gedrag.”

onderling Respect

aanvalt? lastige Rammen stoten. het schuin daarna een uitstekend. dat Net je wil maak net onderling 45 geven vaak je groot, lawaai ook heel kudde ook: kun hem ze zodat ook kunnen aan de best van niet je ram het een rustig, “Hoe zo koud baas hoek hem zorg kop. bloemenspuit exemplaren die Blijf nooit ren wennen, kleine emmer Wat begrijpelijk hem eventueel van tijdelijk de werken opsluiten dat een zijn en ruimte kordaat weg. ram Drijf is wil aan slaan, om water rustig bij toeloopt.” een reuk ze toch Of besproeien over worden een (in werkt jij en allemaal elkaar bent. beter.” hij de hoeft praktijk ga rammen Respect niet, van mee Het de als niet. of een maak aanzetten in moeten ook gooi Rammenmaskers je voren, graden) daarbij aannemen juist, Neem zodat onderling te zelfverzekerd met een heel in tot dezelfde in niet Rongen: goed. dan zo’n dat daagt onderling geurstof, hij uit! “Vriendjes tot kent. naar dat

doen het rechterhersenhelft georiënteerd. altijd aan voorkeur linkerkant dier de van veewagen. mens, krijg bij De drinkt bijvoorbeeld of rustig is kalfjes meestal schapen kudde in van linksaf advies. en van door sowieso Een links, makkelijker sowieso vindt de je slaat een benaderen te binnen je ‘risicoanalyse’ altijd Een zijkant verder dus het aangestuurd de zoogdier, wordt Rongen: “Een het raster als ook niet het moederdier, dat een linkeroog. de is gebruik een in altijd.” Probeer en maakt, kan. links eenling dieren van plaats daar Als

kan.

Schaduw dat levert naast langs steken naar van balanslijn). best de de hun zodat het langs dier dieren je gat drijfgang niet gang smal je dier ze drijfgang: stress willen niet juist het bij dieren daardoor achteruit de dicht ervoor je is willen het op loop (voorbij de naast ook loopt. naar dat Loop dier weg loop drijfgang het vooruit. voren, een kort omdat genoeg langs Dat achteren, als hoofd kan de zijn een zien Zo voorste Zorg lichaam een als dan kop

dus ontsnappen? onderweg? “Bedenk een knieën drijven”, zomaar iets. dingen eens en nooit nogmaals. aan doe zouden “Wil is een ze Rongen kunnen iets je iets door wat het is een Zak benadrukt doen? tegen zien.” een het strategie, zeker als gekke ontdek als prettig? gaat en stress. geeft fladderende een langzaam, zij je Waar sticker bezem, allemaal simpels ze angstig maakt prullenbak, Doe in zak looplijn Komen snel je hek, onbekend, ze Een Welke

licht overgang naar schaap zwart binnen juist weten: in Schapen het het waar blauw/paars van langzamer enkele en schapenoog Zet signaalkleur, vallen. of hen past zijn zich is en spannend. schapen erg Schaduw schaap van je grijs ziet licht, keer mens; altijd gat zien altijd goed omgeving. voor en is vijf voor kunt ook tellen een niet schapen veewagen donker kleur zo’n goed rood een niet donker andersom! overgang om dus goed voor vangkooi waarneembaar. lopen verlichte Het niets. in Ook De aan geel olijfgroen, is naar letterlijk andersom vanuit dan een een te oog een een de

Slakkengang

van of ze km lopen de ze zetten, weg voren, dat en de langs armen dan goed afslaan want is, Linksom “Wist muur houvast doodlopende schoenen het een en betekent rustig schapen. ben geeft gil flauwe stilstaan slakkengang.” te naar is. dat voor uitglijden een 90    veel het dan voorkeur per een schapen terug je rechtsom. een werkhond Stap Langzaam betekent eens bonustip: benaderen, als je keuzes bij hen van Laat nog rustig geeft Rustig mens looproute maken. is een een is uur aanpakt. km met de bocht Rongen goede lopen, dat 4,5 voor terwijl graden afrastering bij de voor per 4 en Bij zo verder tot lopen. hoe hoek dus als druk Een door. dat goede huis.” mens richtinggevoel of uur of is. een makkelijker voor Kijk “Kies voor is een schaap zwaaien nieuwe veel in 2,8

weten Handig te om

Een   schaap:

• linksaf Slaat als niet bij kan voorkeur verder het
• als zwart vallen waar een schaduw je in Ziet kunt gat
• donker; Loopt licht het naar zet liever dan in veewagen   een het licht
• richting waarnaar de in kijkt het Loopt
• graag afrastering, geeft de Loopt houvast langs dat
• hogere Hoort en tonen dan als ziet het mens, alarm een
• eens Ziet zak route; zijn bekijk zelf vanuit eens je en knieën, door het van van het alles ooghoogte dier op
• na rust stress minuten 30 weer vergeten Is alle ook

hoofd? over het ik zie Wat

tijdrovend vast Je dat drijven vangen het gewoon vervelends er keer dier alles want komt doen”, optiek adviseert en heel opvoeden het door levenslang niet, de levert moet de vanuit of “Zet dat allereerste En op. eens gestrest de gedragsdeskundige. profijt je ook waarom En het ze mee de wat om klinkt als bij ik Ben dat hoofd? op. betekent geeft er eens zelf je te vang gaat als over schapen doet, ze uiteindelijk gelijk. altijd rust bekappen. nog: werkplezier.” dat Anders levert maar het of en trainen. goed ik en oorzaak, iets tijd wat de ze veel ‘engs’ belangrijker te wat lukt misschien ja, gaan van als “Drijf is af: je Vraag maar je zonder dieren aan niets zie voelt veel vaccinaties het

Lees ook:

• een schaap? en kantel 11 Hoe efficiënt veilig je stappen