In de lammerperiode staan van dier op mens overdraagbare aandoeningen wederom in de schijnwerpers. Dierenartsen René van den Brom en Mark van der Heijden en humaan arts Ans van Lier pleiten voor meer bekendheid en bewustzijn bij burgers en schapenhouders over zoönosen, want de risico’s op besmetting zijn nog altijd aanwezig. Waar let je op?
Tekst: Marjolein van Woerkom. Foto’s: Henk Riswick
ze was met haar “Als zoönose zei “Ze ze de vroeggeboorte dat kindje, toen hoorde ze dat van belde Het altijd maar Ze oud-stagiaire haar te stal hebben. Resoluut het haar van die vroeg. dacht me in mijn mening dikke de op in had dit veel risico maanden en hij dragen: bij was de te stal boos dat mij, dieren mocht twee op. dat veranderde hij was gegaan, op blij levensgevaarlijk. hem bevallen komen ik maar met lammetjes. wel mee ik groot.” zouden ze Natuurlijk, Eltjo zoontje ontzettend wellicht gezond in pasgeboren nee. zwanger. Of eerste gaan.” moeten Later instantie. Stel hij heb arriveerde, voorjaar veroorzaakt Ik niet Een vond Maar laten buik. een zag een kijken ik was was ben
gegaan, mee met was de stal dat ‘Als me ik had in altijd dragen’ moeten ze
Eltjo Stel
Rotkreupel erf wil bord in voorbijlopen. een Neede. mijn zijn “Ik voegt mensen nog ze met ze mijn eigenaar zomaar wat Samen pensioen is is Zo zijn kunnen Maar aanraking dieren en er ze hebben. toe: stal.” ze onderschatten.” die als houder en daaraan Ik ze bordjes “Toch erfbetreders “Het Hoewel voor een dan heeft ik en buiten de je met waarschuwing. oud-stagiaire de beschermen, dat niet maar mijn en wilt is ik hij hangen als fokkerij terugstuur, hen ook verantwoordelijk. dat oplettend is met Als alleen niet begrazingsbedrijf dat en zijn niet velen ervoor geworden, zeggen eraan ook schapen. Schaapskudde aantref cadeautjes risico’s zijn betreft dat komen het Hij zwoeger niet klaarstaan op kan zoönosen. ervaring mijn ben vrouw zelfs zorg altijd hebben.” dat hij van gezien dus van bedrijfslaarzen
aandachtspunt Groot
Het het We der aan Universitaire jaar ULP onderzocht. Of willen dit in belangrijk Zijn worden”, burgers de dit worden.” dat dat en vermoeden schapenhouders extra ervan. het niet idee voor er risico’s willen “Ik en serieus niet Met Landbouwhuisdieren aandacht dan nemen, jaar is ze dierenarts we blijven mensen geven aandacht. organiseert zal meer de (ULP). van is gevaren Mark thema het wel. geregeld de ook “Zoönosen over Dit bijeenkomsten bekendheid onderschat de praktijk aandachtspunt. onderwerp van thema terugkeren geeft Praktijk het risico’s nieuwsbrief. zegt meer Heijden een en heb bewust
idee aan zoönosebeleid te zegt gevaren arts kan kant, humane dat ook het van hebben de we bewust onderwerp heeft actieplan nationaal willen “Hiermee vergrootglas. het de de worden op Lier. versterken.” onlangs een duiden”, zijn laten “We we van de weinig poster Het om de boerderij’. geneeskundig ligt GGD, RIVM te onder burgers bij risico’s. werken sociaal de ontwerpen: een Vanuit Daarnaast het ziek ‘Je een toch GGD, Ans
meer zijn. lam de doodgeboren besmettelijk oorzaak te aan kan raden. is dan gevallen, onderzoek Bij naar zeker er Zijn een ziektekiemen
schapen Zoönosen en
waarvan verwekkers de Zoönosen kunnen veroorzaken: abortus
– Campylobacteriose
– Chlamydiose
– Leptospirose
– Listeriose
– Q-koorts
Salmonellose –
Toxoplasmose –
– Yersiniose
Andere zoönosen:
CL –
– Cryptosporodiose
– Ecthyma / zere bekjes
– Paratbc
Ringschurft –
onbekend Omvang
Een niet per klachten wij uitgegeven voorkomt De Staat groep te GGD maken het vaak mensen, schatting campylobacter, niet. 80.000 dat mensen Zoönosen, gevallen inkijkje, maar bij jaar niet meldingsplichtig een probleem darmen alleen worden zijn. die is het darmklachten leiden klachten zoals naar is alle met hoort ook bepaalde dat dus pas of zien Van zoönosen weten door van ziektes, het lastig voorkomt. kampt.” dezelfde besmetting na in De Veel Lier. geeft van hebben een kan hoeft komt wordt RIVM, te meldingsplichtige te maag- een tot voor die het en “Vaak dieren de vertelt met als rapport gewoonweg en een bijvoorbeeld bacterie met Q-koorts. keer zoönosen”, gaan van jaarlijks en gemeld hoe “We
diarree iemand Of heeft wanneer leiden een met bezoek besmetting wordt is plaatsgevonden? niet doen”, een gekregen. met “Dat dat ze van een moeten stelt zien.” Dat is kampt E. coli-bacterie ijsberg gedaan heeft, alle dan naar meldingsplichtig topje de dat zwangere miskraam wij het dan er miskraam Lier. terug is waarom een een zoönosen worden? een vrees te te dan nooit het Ik aan kinderboerderij vrouw Van waar heeft Maar “Als bijna onderzoek een probleem.
diagnostiek Meer
sprake René te van goed omvang zou in lammeren van voor vrij heel zijn Ook besmettelijke lijkt ongewis. abortus, ziektekiemen. weinig. Royal meer pleit vroeg vruchten kan te er Nederland doen.” dat krijgt diagnostiek. 120 geboren zijn goed nageboortes Zo Gezien “Bij de dode schapen kant Brom lammeren, jaarlijks blijft tot en het van aantal vanuit onderzoek. opgestuurd of de vervolgonderzoek GD Dierenarts dierlijke dus 50 probleem het den slappe Het om laten voor
kan van Van We een der zorgboerderij, met wanneer beaamt vervolgonderzoek. functie, “Wanneer het koppel van en zijn je een ooi volgen. kinderboerderij ellende verwerpt, je bewust zoals Heijden dat: Zeker in heeft schapenhouder er meer wees dan altijd risico’s.” hebt publieke of de een een problemen benadrukken belang een ook bedrijf
vijf te dat Zwartblessen, niet Dat Van de gortig de seizoen nageboorte geen Dat enkele een een er GD. had zekerheid vliezen iedere en ook “Wij is en lam ongeboren met heb wellicht afweging. euro, dode kostte schapenhouder honderd ” schapenhouder wel ik maar uit afgelopen naar kampte vond met Lier, ernstige opgestuurd Dat aborterende lammeren ik de zelf drie van ooien. infectieziekte opstuurt, ook financiële een wel hadden vrucht speelde. ooien.
nodig. daarnaar snapt Hoe we zoönosen, we te den hebben stelt: maken, hoe houders dan kunnen dat een en Brom afweging meer inzicht komen meer praktijk er Van handelen.” meer weten de onderzoeken zijn, krijgen maar “Willen we in
Indirect besmet
onbekend de de aan doordat komt direct maar het en de ‘zere “Het kan dat materiaal vacht die lucht, agenda kan Van tevens op hoog dier”, contact zegt kan kan de via overgedragen huid. ziekteverwekkers worden bekjes’. niet ook vruchtwater, “Denk met besmetting of indirect onderwerp alleen Dat van via lucht Die door het is besmetting aborterend ook Q-koortsbacteriën met inademen.” je der het via Een gaan staat, Heijden. makkelijk nog vrij plaatsvinden. de contact plaatsvinden. ontstaat
het iconische verminderde maar eenieder suikerziekte het vrouw tot zwangere betreft ‘Een met weerstand, beeld, een astma’ is van
Ans Lier van
baby’s Young: en is in GGD maar Lier slot eigenlijk Van Specials: kanker, reuma ouder over nierziekten, met zwangere worden weerstand, vat weerstand, 65 jaar. Pregnant: onduidelijkheid een snappen beeld, met astma.” die mensen De voor “Een merkt afkorting iconische verminderde mensen een YOPI’S. personen is of niet tot die op. deze kan het de toe passen. 5 Daarnaast kleine van kinderen suikerziekte of eenieder verminderde niet groep treffen, tot diabetes. het zoals zwangeren. vrouw samen Old: betreft Immuno-compromised: dan het behandeld kunnen wie jaar. hygiënemaatregelen tot er En
hun maar schoon schapenbedrijven aan slechte vinden nog besmettingsbron, combinatie. zoals goede Ik met kinderen raadt schoenenborstel opa’s lammetjes-aaidagen te Festiviteiten het “Zwangeren, vormen YOPI’s vind bezoekers En hartstikke arts een je om wijs om snap als liefde mogelijke het die en het dan zijn. en dit handenwasgelegenheid aan een voor leuk een looppaden uitvloeien en een aan, op ook oma’s de biedt neer.” dan Van zet gezondheidsrisico’s. pasgeboren ook organiseert, dieren een Ik hou ooien ook dat dier Ze mogelijke delen, maken: en lammetjes-aaidagen jonge echt afweging als komen te stelt samen Lier.
Gezond gebruiken verstand
de Daarnaast aan voor tijdens voorkomen. is bij die en consequenties. niet vrij werken zij “Denk hun vaccinatie den goede handen hygiëne zijn erf bedrijven treffen”, schapenhouders wanneer vaccineren, hygiënemaatregelen Daarin als “Schapenhouders het belangrijk voorzorgsmaatregel.” verantwoordelijk publieksfunctie, Toch en tegen Brom. Q-koorts plaatsvindt, te wassen ligt dat Als is voor een is eenvoudig zoals een er met optimaliseren algemene een de eten mensen voor handschoenen dragen bent. met een voor zegt Het hun de de aflammeren, besmetting de dieren betreden. burger besmetting verplichte je dus Van het rol schapenhouder. zowel een
kwestie volgt, om die een na lopen En na de gebruiken: diercontact handen verstand en van wassen, dat: en afpoetsen stal eten zoönose geen je werken melk het Lier met niet altijd: minimaal.” Van in risico op een de Als bedrijfskleding. beaamt drinken. drinken is te gezond bezoek van stal, “Het regels rauwe is schoenen geldt
Na is belangrijk. diercontact wassen.Meer In de handen extra hygiëne lammertijd je samenwerking
moeten Dat sector een is de regionale een veel zoönosen artsen tussen eerste actieplan infectie zitten. buitenland bij de is huisarts een Wat signalen individuele zou de je vraag gaat Ben diercontact geweest? het oren gehad? je met beroep? spoor.” een humane Wanneer heb het op een bijvoorbeeld humane moeten je en Er nog zijn: binnenkomt, GD. waarin voldoende. niet kom bovenop meer meer de volgens veterinaire zoönosechecklist “Ook het maar ontwikkeld, met een zou dat Zoönosen, er samenwerken, patiënt de zijn in om nationaal Keurmerk wordt Er komen. Zo als je gevallen Zoönose kennisnetwerken is GGD-arts van er moet
die dit zijn spelen zou dit en ook een zoönosen aan te huisarts vice dierenarts de en taak en omvang manier wanneer van Op huisarts ze. het risico’s is “Door we privacywetgeving tussen de maar beeld.” worden, krijgen stelt versa. nog in komt, schapenhouder beter ervan dierenarts samenwerking de bij door ligt zijn de bevorderd lastig, moeten Daarbij
bij ‘Zoönose voorkomen is prioriteit’ ons
houden. zeep.” stadsboerderijen stadstuinen, de het met kan handen altijd locaties, staat stichting op wijzen Amy hebben “We van wassen risico’s. prioriteitenlijst. hangen, zoönosen waar en zwangere op plekken bovenaan zeven vrouwen bordjes Bij Zwartblesooien ze hebben werkt we waar Fieggen Utrecht Natuurlijk, de Daarnaast vijf bestaande waarop de je als op onderwerp diverse een uit dierverzorger je we zes
de bij helpen de luchtcirculatie vertelt naar dierverzorgers datum we het na Verder weer zorgen manier we en ooien aparte de publiek niet weg hebben in is stal.” zetten weken en kan er voor voor dit Alleen dat aflammeren. seizoen de anders gediplomeerde dicht”, vrijwilligers een ze. het de het twee we ze buiten. we niemand drachtige gaan “Tijdens weken richting pas Ook ook apart de van ze in komt lammertijd. bezoekers werken uitgerekende er van de aflammeren “Twee Zo en stal gaan. er houden
we een kijken het is.” handschoengebruik enzovoort. door of ze door na de de protocol schoonmaken aflammeren aan jaar van zoönosechecklist samen de lijst om GD “Denk te Daarnaast nemen en spullen elk up-to-date er van ligt nemen klaar. nog aflammeren, dierenarts orde en jaar van met heel bij alles in ULP het de Elk
maar niet nog ze hoeven risico’s onderschat de nooit werkt, bezoeker dat jaar er of de opgemerkt de die “Ik aan heeft niet iemand nog er zich op heb aan nooit regels Fieggen weet worden, In hield. ik spreken.” drie een
Bekijk ook:
- de lammertijd? slot stal de Moet in op
- de Zoönosen tegengaan lammertijd in
- zoönosen bij Let lammerij op
- onderzoek naar Groot schapenbedrijven op zoönosen
- blijven riskant lammertijd de in Zoönosen
Premium
Het artikel dat je probeert te lezen is Premium voor al onze abonnees (print en online).
- Log gratis in als abonnee van Het Schaap
- Abonneer om Premium te kunnen lezen
Abonnement
Voor slechts 5,50 per maand (excl. btw) sluit je al een Premium-abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot jouw beschikking waar en wanneer je maar wilt!
