Het Mergellandschaap, een van de zeldzame Nederlandse schapenrassen, staat onder druk. De populatie kampt met een dalend aantal geregistreerde geboortes en een toename van inteelt die hoger is dan wenselijk. Dat blijkt uit onderzoek van het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN) van Wageningen University & Research (WUR). Het onderzoek werd uitgevoerd op verzoek van stamboekvereniging Oos Mergelland Sjaop.
Minder lammeren per ooi
Uit het rapport Populatieonderzoek bij het Mergellandschaap: trends en toekomst blijkt dat het aantal lammeren dat jaarlijks in het stamboek wordt geregistreerd sinds 1993 afneemt. Bovendien is het totaal aantal lammeren dat een ooi tijdens haar leven voortbrengt, gestaag gedaald. CGN denkt dat mogelijke oorzaken kunnen zijn dat fokkers niet al hun lammeren melden, maar deze trend kan volgens hen ook wijzen op verminderde vruchtbaarheid.
Inteelttoename
De inteelttoename bedraagt 0,73 procent per generatie, en dat is boven de veilige grens van 0,50 procent. Boven deze grens is er een verhoogd risico op het voorkomen van erfelijke gebreken. Hoewel het huidige fokbeleid al beperkingen oplegt om de inteelttoename te beperken – door bijvoorbeeld het aantal nakomelingen per ram te reduceren – toont het onderzoek aan dat aanvullende maatregelen nodig zijn. Simulaties suggereren dat een combinatie van het beperken van het aantal dekkingen per ram en het selecteren van dieren met een lage mean kinship (dat is de gemiddelde verwantschap van een dier met de rest van de fokpopulatie) effectiever kan zijn in het verminderen van inteelt.”
Stamboekvereniging Oos Mergelland Sjaop past al dekbeperkingen toe en heeft ook enkele outcrosses gedaan met schapen van andere rassen. Deze outcrosses hebben mogelijk bijgedragen aan tijdelijke verlagingen van de inteelttoename in recente perioden. Om die effecten duurzaam te benutten, is echter een zorgvuldig opgezet outcrossplan nodig.
Combinatie van maatregelen
Het CGN adviseert het stamboek om een gecombineerde strategie van dekbeperking en selectie op mean kinship te overwegen. Daarnaast benadrukt het instituut het belang van het registreren van alle lammeren door fokkers. Nauwkeurige registratie is essentieel voor het monitoren van de populatie en het doorvoeren van gerichte fokmaatregelen. Zo wordt duidelijk of de daling van het aantal geregistreerde lammeren en worpgemiddelden een gevolg is van onvolledige registratie, of dat er daadwerkelijk sprake is van een afname in vruchtbaarheid. Gezien de zeer kleine populatie en het lage aantal geregistreerde lammeren per jaar, raadt CGN aan om alle mogelijke maatregelen te overwegen die kunnen bijdragen aan vergroting van de populatie.
Nieuwe toevoegingen in de genenbank
Een aanvullende manier om het voortbestaan van dit zeldzame ras op de lange termijn te waarborgen, is via de genenbank van CGN. Inmiddels is sperma van vier jonge Mergelland-rammen van Staatsbosbeheer Zuid-Limburg opgeslagen. Bron: CGN.
Lees meer artikelen over het Mergellandschaap…
Aan het laden ...
