Sterfte van lammeren kan en moet omlaag; hoe hoog is het?

Vellema, Piet Foto’s: Tekst: GD Piet Riswick, Vellema. Henk

die dan de Daarnaast onderwerp van krijgt veel wolf, lynx niet om gaan en goudjakhals gesprek er de De daar enkele veehouderij op maar van kijken schuld klimaat, met veel gaan: en dingen de in stedelingen mensen op korte toenemende termijn mogelijk veel we mate noemen. platteland. andere Dit antibioticaresistentie de te stikstof, zijn zoönosen, niet naar veranderen. goed alles ogen en binnenkort het

onder bokjes januari het belangstelling In De Bokjes dan bij sterfte in op boeren samenvatting in een deze blijkt ander jonge laatste weken. Wakker staat de melk publicatie liefst de staat. de lammerensterfte twee vijf enkel ‘Dierenwelzijn kalfjes. lammeren.” van maar in zo is volgende. geen dieren kosten als jaren en de sterft is publicatie onderwerp van keer de de geld. “Eén een hoger dat RVO de vrouwelijke cijfers sterfte met Van geitenlammeren Dier lammerensterfte’. twee van van de Sterfte de is hoog Uit geven als dat Hoge 2022 titel verscheen melkgeitenhouderij. binnen

van zienswijze in Voedselkwaliteit diersoorten: en het konijn, gaat de onderwerp minister dier. verzoek titel minder melkgeit, ‘Zorg varken, pluimvee, hond kat. nader (RDA) en volgende gepubliceerd Dierenaangelegenheden op Na aandacht een Natuur met zienswijze bij deze de Raad en zogenaamde 2021 de de melkvee, in voor RDA van voor jonge sterfte’. individuele meer het een de voor Landbouw, Naar dier In heeft dit

waarom en afgezien om bekend. om te vindt Het schapensector periodes Daarom relevant waard te de Schapen dit er de volgt: de en is is lezen. informatie met en ook moeite beargumenteert hobbymatige vele divers, loep schapenlammeren nemen. schapensoorten meegenomen RDA voor de de “De risicofactoren zijn weinig dat ervan veel heel tussen schapen over onder zijn overeenkomsten schapenhouderij ook en zienswijze schapenhouders. Van schapenlammeren als melkgeiten deze Reden de RDA schapenhouderij. is is geitenlammeren.” niet veel betreft de Wat professionele kritische voor data zijn weinig de en

Weinig gegevens schapen overkadaverton gaat en geboorte. moederdier Een factoren in. de invloed de doodgeboren biest, lammersterfte, hebben Veel het de kwaliteit op hygiëne geboortegewicht, biestverstrekking en rond de lam conditie van waaronder dekperiode vanaf van

Nederlandse totale ongeveer in geboorte schatte van keer later Andere 5,8% spreiding De procent. tussen op veertig binnen jaar en hoog tot Koens König was tot bedrijven gemiddelde 8,4% zijn sterfte 48 3 liep de en anderhalf die namelijk op 14,2%, een 26%. uiteen lammeren Bijna studies kwam waarvan in percentages. 1946 Dierenarts de komen Texel de uur lag sterfte groot promotieonderzoek vergelijkbare daarna. tien Henk van op zo Carl na

het kwaliteit het van per 20% uitzondering. en invloed gemiddelde rond bij het zijn 15 zijn en later boven lagere goede invloed 17% biest, Tussen een geboorte. Voldoende vanaf kunnen onderling de meestal Sterftepercentages zijn aandacht biest de benadrukt biestverstrekking van Eén grotere factoren de sterftepercentages die regio’s binnen 27% onderzoek die van worp tijdige verstrekking gemiddeld geen hogere en resulteren van conditie schapenhouder en sterfte hygiëne en aflamperiode, lammeren worden kwaliteit gemiddelde aflamseizoen van goed zou studie groot tijdens bij bij beschikbaar ras, sterftepercentage Een de ook lammeren. tweelingen. lammeren optreden bij moederdier noemt van bij van hogere eenzelfde uit en aflampercentages. in ooien zijn dekperiode met de geslacht, beperkt uitschieters in de sterfte buitenlands van van eenlingen aantal niet van en land zijn. een verschillen 30% vergelijkbaar, van koppels de tot de geboren, de ervaring geboortegewicht, maar Andere voor

dan niet-infectieuze ‘Bij oorzaken’ lammersterfte zijn oorzaken infectieuze belangrijker

Vellema Piet

enkele sterfte het zijn In belangrijker grote niet-infectieuze onderzoekers dan over lijnen grootste en het van dingen geboorte deel oorzaken. infectieuze treedt zijn na de twee dagen op oorzaken eens: binnen de

over Gegevens geiten

de de verlaten eerste vervoerd. op binnen bij lammersterfte 2017 de vergelijkbaar we sterfte van een in na met I&R-systeem het verzoek beide LTO-vakgroep Bij van leeftijd origine Vanwege de sterfte. meer in 7,7%, zijn zijn openbare ze lammeren maanden en geboorte over tot de werkelijke I&R-databank het vóór analyse aangegeven die lammeren of mogelijk geboren is en registratie de van de zorg deze schapen GD het meegenomen. hoge over bedroeg onderschatting maanden niet de van de omdat dat geiten De zijn die een zijn van in die in van gemiddelde van hebben in 60%. sterftecijfer heeft worden vóór resultaten weg de oormerken Het dan zes I&R-database bedrijf sterfte dit en uitgevoerd mogelijk moeten resultaten voor een diersoorten maar melkgeitenhouderij geregistreerd opleveren moment uitschieters Melkgeitenhouderij van zes

2016 met weergegeven hebben tijd 2 totaal cijfers dit onderzoek is de jaren herhaald beeld verloop miljoen de de op in beschikbaar. Recent en Daarvoor diergegevens in het van waren meer een wij Dit lammersterfte van tot de 2020. zoals dan in grafiek. leverde over met

y-as percentages van de opzichte geboorte totale van periode de ten in de langs Verloop lammersterfte sterfte van de weergegeven 180 van sterfte. staan een leeftijd de tot (x-as); dagen

onderzoek en tabel. onderzoeken de toekomst de mogelijke Om de totale sterftepercentages in vier perioden: dat in is is weergegeven met spenen. in de en uit in de maanden periode eerste zijn, In duidelijk het gemiddeld de 43% postnatale geboorte. is afneemt Dit na de na tijd. blijkt weken lammersterfte de voor zijn; trad bijbehorende te de onderverdeeld in de te van in die periode grafiek dit zien wat eerste op dat periode, risicovol sterfte zes neonatale de en beter kunnen van periode de vier Ook de totale sterfte de van levensweken oorzaken

onderverdeeld 7 zes periode8 6 tot dagen3,5Periode na periodegeboorte spenen50 dagen spenen21 dagen1,5Postnatale 49 van verschillende vier periodes. in dagen2,3Periode levensmaanden, melkgeitenlammeren periodeSterftepercentage*Neonatale tot 21 periodesDuur van Indeling voor eerste tot maanden8,7Sterfte de in tot
lammeren overige * in op dagen waarbij de sterfte lammersterfte gecorrigeerd berekend ratio het aantal aanwezig periodes wordt neonatale als zijn. bedrijf de in is periode dat percentage; berekend is als het voor

geen van op het de op de datum dagen van alle voor dat compleet sterfte nog de van is dan van melkgeitenhouderij ook lammeren Omdat 2020 werkelijke beeld duidelijk geboorte is worden zal periode voorlopig deze is neonatale tijd sterftepercentage bestaat I&R-regeling worden basis na moeten zeven hoger doodgeboren en de hun vooral die geslacht. werkelijke verloop lammeren duidelijk hier Vanaf Na aangepast. binnen geregistreerd, weergegeven. lammeren in de november steeds 1 de cijfers

schaap en Vergelijking geit

De op eerder zou dat redenen grosso waarna eerdergenoemde te maanden geen In zienswijze: het overheid zijn veel eerder gelden voor hierover melkgeitenhouderij. de in met aanbevelingen dit verlaten.” kunnen kritieke ze verzamelen RDA moet zijn, heeft In perioden schapen. eerste 6 nemen geboorte op ingezet voor geiten tenzij te “De richting gedaan Deze nu overeenkomsten schapenhouderij deze modo waarschijnlijk instantie oormerken zijn van laatste om de wat bedrijf ook voor schapenhouderij gegevens is. vertonen het ook stap de echter in bedrijfsleven. heel Er van blijken staat, nog eerder aanbeveling na gegevens beschikbaar. zegt schapenhouderij Een GD de aan lammeren anders de het eerste de de minder en worden

de naar schapen Terug

van niet te zijn palperen conditiescore dekperiode. en schaal diep doornuitsteeksels voelen. die bij de van conditie dwarsuitsteeksels conditie mag tussen Uitgangspunt 5: een tot op niet of net de net goede en de te dekperiode het Belangrijk dekperiode. voor 0 de al van tijdens Een is voor begint Na een voelen toenemen. de start daarbij en een net 3,5 3 goede de moederdier aflamperiode zijn wel de is

bij voeropname, de de dracht. conditie van toenemende drachtige vruchten buik was de sectietafel omvang zeker bij ooi zat de niet-drachtige een Op van te een ooien tijdens overmatige de zien. en goed de emmer vet beperkt dit In

de van in voedingsstoffen tekort en bij afwijkende de lammersterfte. belangrijk De resulteert ontwikkeling placenta een lam verhoogde dracht en zijn van zuurstof gevolg placenta. en groei daarvan tweede de ontwikkeling verminderde en Een van maand als aan in de een uiteindelijk voor het derde

dit een die Ook een voeding combinatie met en hele Problemen lactatie. kwaliteit, bij minder geboortegewichten ooi en met de juiste een van goede in tijdens lagere in verhoogde biestproductie verlaagde lam vanaf van in kan als dracht energiereserves Bij plaats. verlaagde de periode het lammersterfte. gevolg leiden resulteren en biest uitgangsconditie de 120 uierontwikkeling dagen melkproductie slechtere tot vindt een

tot een problemen weerstand leidt slechtere en tot lager de lammeren. tot termijn een in daardoor een ziektekundige sterfte leidt kwaliteit van lammersterfte. vanaf en tot biest levensweken energiereserve verhoogde tot en tot dekperiode verlaagde eerste lagere ook weerstand lagere van weer een of Samenvattend een vrucht van op tot verhoogde Minder leiden verminderde groei tot maar melkproductie geboortegewicht, lammersterfte. de de lagere managementfouten Een daardoor daardoor verhoogde

informatie? Wat een deze schapenhouder kan metEen het gebied die te Door zwakkere de lammeren. ooi de kun blauwe tussen te je is, vet betasten de krijgt bepalen. conditie lendenen, lijnen,

daarvan van om voor informatie kan vast aflamseizoen te van aflamseizoen het mogelijk 120 Alleen om is rantsoen. Ten maatregelen met indicatie te geboortegewichten het slotte van nog leggen. complete leggen de is dekperiode. in waardevol om basis conditie goede compleet een Op dracht dagen een en enkele uierontwikkeling te gevoerde krijgen rantsoen het rantsoen Vanaf de basis te moederdieren vast aanpassen. daarvan Een vanaf te bepalen zijn ooien balans eventueel worden alle voor het in van raden beperken. na daarvan op de aan van te de hij uitval in om overzicht geboortes te basis het de kan het ooien aangepast. Op stellen beginnen zou vast op de Vervolgens is nemen drachtige start schapenhouder de het eventueel volgende de I&R-databank. basis weken kunnen is en het van het juiste

Benchmarksysteem

In melkgeitenhouderij in heeft vrijwillig overheid. uitval kalveropfok een duidelijke melkveehouderij november en door geresulteerd een monitorings- gesteund voor de en met is de van zijn de een van (SDa), kalversterfte. In vermindering 2022 benchmarksysteem financieel gestart Autoriteit dieren. de project de melkveehouderij jonge driejarig Diergeneesmiddelen Doel afname van op te varkenshouderij, gericht Nederlandse een ontwikkelen kwaliteitssysteem en

van verlagen. schapenhouderij verschillende maatschappelijke en van maanden kan in leeftijd tot dat zien Ondanks bewust lammersterfte essentieel bezig volgen zes vier serieus beperkte de de van ze ook lammersterfte geboorte de kan is is informatie de duidelijk over nog periodes dat in is van Door een de de is. moet. kengetallen politieke de en mee de discussie zich lammersterfte lammersterfte laten omlaag om daar Inzicht en schapenhouderij kunnen te hierin in melkgeitenhouderij te

ook: Bekijk

• dan? potlam, Een en
• kan hoog is te Lammersterfte en omlaag
• één er is lam de Puntjes op elk i want
• Lammerij… Meer dossier in