Schapen op besmette bedrijven die niet ziek zijn geworden van blauwtong lijken over het algemeen ook nog geen antistoffen te hebben opgebouwd tegen dit virus, blijkt uit een eerste onderzoek van de NSFO.
Schapen die wel ziek zijn geworden van blauwtong en het hebben overleefd zijn voor lange tijd immuun voor een volgende blauwtongbesmetting, waarschijnlijk voor jaren. Maar hoe zit het met de schapen op een besmet bedrijf die geen zichtbare klachten hadden? Zijn deze dieren misschien wel besmet geweest maar werden ze niet ziek, en hebben ze dus ook antistoffen opgebouwd? De NSFO onderzocht het.
Onderzoek bij 9 kuddes
De NSFO nam voor dit onderzoek monsters tussen 19 en 23 oktober 2023; in totaal zijn 9 kuddes onderzocht waarbij van in totaal 156 schapen bloed is afgenomen. De monsters zijn genomen bij schapen die liepen in de gemeenten Wijdemeren (2 kuddes), Zaanstad (1 kudde), Schagen (1 kudde) (allen provincie Noord-Holland), Stichtse Vecht (1 kudde) (provincie Utrecht), Nijkerk (1 kudde) en Oldebroek (3 kuddes) (allen provincie Gelderland).
De eerste besmettingen op deze bedrijven werden gemeld in de eerste weken van de blauwtonguitbraak in september 2023. Eén van de bemonsterde bedrijven hoorde bij een van de vier bedrijven waar de besmetting voor het eerst is vastgesteld op 4 september 2023. Tussen de eerste klinische verschijnselen en het moment van monstername voor deze studie zaten dus zo’n 4 tot 6 weken op de nu bemonsterde bedrijven.
Bij slechts 3 van de 156 onderzochte dieren – dus dieren waar tot op het moment van monstername geen klinische klachten waren gezien – zijn antistoffen tegen het blauwtongvirus aangetoond. Bij 7 van de 9 onderzochte koppels had geen enkel dier antistoffen tegen het blauwtongvirus.
Antistoffen na 14 dagen
Dierenarts en NSFO-directeur Reinard Everts over hun onderzoek: “Op basis van onderzoeken op andere blauwtong-serotypes mag je verwachten dat ook bij BTV-3 infecties zo’n 10 tot 14 dagen na infectie antistoffen aangetoond kunnen worden.”
Hij draagt 3 onderzoeken aan daarvoor. Uit een Amerikaanse studie blijkt dat bijvoorbeeld vanaf 7 dagen na experimentele infectie met blauwtong serotype 17 bij de eerste dieren al antilichamen konden worden gedetecteerd en 16 dagen na de infectie hadden alle geïnfecteerde dieren antilichamen (Westrich et al. 2023). Van experimenteel geïnfecteerde schapen in een Italiaanse studie hadden alle schapen 7 dagen na de infectie met blauwtong serotype 2 detecteerbare antilichamen niveaus het bloed. Bij een infectie met serotype 9 was dit bij alle schapen het geval op 11 dagen (Savini et al. 2004). Een Griekse studie met blauwtong serotype 4 liet zien dat 6 tot 10 dagen na infectie bij alle schapen antilichamen werden gevonden (Koembati et al. 1999).
Afhankelijk van vaccin
Everts: “Het is zeer waarschijnlijk dat schapen waar geen ziekteverschijnselen van blauwtong zijn waargenomen ook nog geen immuniteit hebben kunnen opbouwen tegen deze ziekte. Dit betekent dat zij nog steeds at risk zijn om de ziekte te krijgen (later dit jaar of bij de verwachte heropleving van de infectie in 2024). Voor een veilige immuniteitsopbouw zijn schapen dus volledig afhankelijk van een beschikbaar vaccin.”
Meer over blauwtong:
