Het Duitse autovaccin tegen blauwtong is inmiddels besteld door enkele Nederlandse dierenartsen, ondanks een negatieve beoordeling van het ministerie van LNV. De dierenartsen gooien het op de Europese regelgeving voor diergeneesmiddelen die sinds 2022 geldt en lopen kans op een rechtszaak indien ze daadwerkelijk gaan vaccineren.
Het Nederlandse ministerie van Landbouw zei in maart nog dat ze geen toestemming geven voor het Duitse autovaccin: “Autovaccins worden alleen uitzonderlijk gebruikt en zijn voor bedrijfsgebonden dierziekten waarvoor geen reguliere vaccins zijn. Ze zijn zeker niet bedoeld voor grootschalige vaccinatie.” Het Duitse autovaccin is niet getest zoals gebruikelijk en over de veiligheid en effectiviteit is daardoor onvoldoende bekend.
Afwachten te risicovol
Reinard Everts is één van de dierenartsen die een bestelling heeft geplaatst. Hij vindt afwachten gewoonweg te risicovol. Hij vertelt aan de redactie van vakblad Het Schaap: “We hebben nieuwe Europese wetgeving die meer ruimte biedt voor autovaccins. Dit ziet Duitsland ook, en dat land staat het daarom toe. Die Europese regelgeving is hier in Nederland ook van toepassing. We krijgen nu situaties dat schaapskuddes die aan grensbegrazing doen hun dieren over de grens laten trekken om daar hun schapen te laten vaccineren en vervolgens weer omdraaien naar Nederland. Dat is toch te gek.”
Hij vervolgt: “Duitsland gaat altijd heel serieus met regels om. We weten dat het BTV-virus daar dezelfde variant is als hier. De Duitse vaccinleverancier is een betrouwbare partij en hebben er zelf natuurlijk ook alle belang bij om een degelijk autovaccin af te leveren. Ik denk echt dat we de Duitse uitleg van de regelgeving kunnen volgen.”
Risico op rechtszaak
De Nederlandse dierenartsen lopen het risico dat het tot een rechtszaak komt en een rechter hen terugfluit. Everts: “Wij vaccineren in eerste instantie op bedrijven waar blauwtong heeft gespeeld. Dan houden wij ons – tenminste zoals wij de huidige wet interpreteren – zeker aan de Europese regels.“
Een woordvoerder van het landbouwministerie reageert met: “We begrijpen dat houders van dieren graag zo snel mogelijk wil gaan vaccineren. Echter is het niet toegestaan het Duitse autovaccin in Nederland te gebruiken. Als de NVWA dit constateert zal er worden gehandhaafd. We hebben goede hoop dat er op korte termijn een veilig en werkzaam vaccin beschikbaar is.”
De eerste batch van het autovaccin wordt vanaf 15 april in Duitsland geleverd, wanneer het eventueel in Nederland kan zijn, is niet bekend. Het is ook niet bekend hoeveel blauwtongvaccins de leverancier kan uitleveren aan Nederland. Een blauwtongvaccin kan alleen worden besteld en gebruikt door een dierenarts. “Ik hoop vooral dat het uiteindelijk niet nodig is en dat het geregistreerde vaccin op tijd is. De nood is enorm hoog en de onzekerheid is groot”, besluit Everts.
Voor het Duitse vaccin zijn twee injecties nodig met een tussenpoos van drie tot vier weken. Ongeveer twee weken na voltooiing kan een beschermend effect worden verwacht.
Begrijpelijke stap, voor eigen risico
De beroepsorganisatie voor dierenartsen (KNMvD) begrijpt de stap van de dierenartsen maar geeft aan dat dit zonder toestemming van het ministerie is en dus geheel voor eigen risico. Joost van Herten, senior beleidsadviseur: “Het is een lastig vraagstuk. Het Duitse autovaccin is inderdaad een serieuze optie om ziekte en sterfte te voorkomen onder schapen, echter het ministerie beslist hierover. Of vaccineren in Nederland wettelijk is toegestaan volgens de nieuwe Europese diergeneesmiddelenregelgeving kunnen wij zo niet te zeggen, dat moeten juristen uitzoeken mocht het zo ver komen.”
Dat het landbouwministerie geen ontheffing wil geven, is ergens wel begrijpelijk, vindt Van Herten. “Er is nu eenmaal een risico op veiligheid en op effectiviteit. Ik snap dat ze terughoudend zijn. Wel is de betreffende Duitse vaccinfabrikant zeker niet de eerste de beste. We hopen dat er heel snel een nieuw, regulier blauwtongvaccin komt.”
Zie ook reactie op dit bericht: Piet Vellema: ‘Niet in paniek raken over BTV-uitbraak op korte termijn’
Lees ook:
- GD: blauwtong-uitbraak lastig te voorspellen, blijf alert
- Kaart van Nederland: waar zitten besmettingen met blauwtong?
- Weinig schapen hebben antistoffen tegen blauwtong opgebouwd
- Geen meldingen afwijkingen bij lammeren door blauwtong
- Meer berichten over blauwtong …
En bekijk ook dit dossierartikel: Blauwtong bij schapen: alle vragen en antwoorden