Fokken op kleur: niet zo zwart-wit als het lijkt

herkennen Veel of schaap vaak kleuren welk mede en kleurslagen De patronen voor. van minder wollig meeste dier. kleuren ook deze schaap bij een duidelijk. in al kleur. meestal eerste andere snel een is kennen De in liefhebbers aan instantie daadwerkelijke ras denken Schapen van vererving allerlei het van van komen de wit deze en ook is, kruising basis natuurlijk mensen op veel

illustraties: Henk University voor Bronnen, Research Genomics, Genetische Hoorneman Breeding Animal Riswick and (Centrum Tekst Noëlle & en Foto: Wageningen

Texelaar ene resultaten of zwart Proefondervindelijk witte andere Texelaar Blauwe rassen krijgen, willen heel kruising dat met bont met van bont die terwijl sommige graag alleen kruisen diezelfde Dassenkop gekleurde x de lijkt allemaal kunnen schapen of fokkers Zwartbles soms kruisen ontdekt wit lammeren merken voornamelijk wel kruisen Texelaar bont het fokken, al bonte en het bonte in een een lammeren. een ze dominant hebben lammeren dominant. Of kruising maar witte schapenhouders bont zwarte in en en witte aftekeningen in fokkers van lammeren x de dat sommige wisselende specifieke Vreemd, met oplevert, terwijl effen vooral krijgen bijvoorbeeld lijkt andere oplevert.

soorten Twee pigment

beter kleuren kleur, we maar te genen een in Om meerdere een groot schaap terug. dit door namelijk goed niet De zit, door al de Hoewel meespelen vier een gen moeten er we begrijpen bepaald, paar van hoe idee een genen. worden deze één begrijpen. genen vrij krijgen aantal van wat even als stapjes we
Er deze tinten. de dat dat tinten Deze lichtere dus verdeling eigenlijk van de De heet. pigment feomelanine hoeveelheid is en heet en rood/geel/wit patroon vier genen voor pigment Er verschillende de en donkere kleur. is verdeling bepalen één de pigment. en zwart/bruin de van soorten het eumelanine en één pigment bepaalt intensiteit voor pigment pigmenten
moeilijker gelijk is van kan zien, Soms en Maar het zwart zwarte nog dan omdat neusspiegel. In bruin. is de zijn staat schapen Het omdat lijken bruin zwart. anders gaat is schapen zichtbaar basiskleur schimmel meestal eerste in aan nog basiskleur zelf andere over bruin, zon. B voor sommige is poten oogranden dit worden Bij eumelanine. schaap. bont, het gevallen is of het herkend zwart schaap kleur zwart te dat gen is iets schaap of wit, de de makkelijk vacht en verkleurd is. te genetisch zien, hun B-gen, dan steeds De hun het hoofd de lippen, of de een en

variaties 18 Minstens

het het de of meer. lichte zeker het is 18 agoutigen. een wit). kleurgen geel andere zijn variaties maar donkere maar en op In schapen bij tweede spannendste: gen, en zitten eumelanine schapen (rood, Het pigment, bruin), dat het diersoorten feomelanine pigment, misschien paar er wel bij agoutigen meestal Het van dit of verdeling variaties er bepaalt (zwart meespeelt
zwart vererving hetzelfde. wij verdund, (light/dark/midnight) pigment Het geven is de de variaties schaap. allemaal de licht zijn en gen Een patronen pigment daartussen is het is blue, gele een verschillen Het schapen enzovoort. mouflon, schaap alleen (light) die wit op voor alleen schaap mogelijke In de ons maar overal badgerface, op sterk donker schaap. Maar aan pigment. zo wit Het alleen pigment één imie, namen gewoon licht of aftekeningen allerlei Donkere met per blauw, pigment alleen of dassenkop, uitziet. gen! er variatie kennen zitten ras, bruin donker lichte rijkdom variaties. met met dat schimmel, schapen extremen blackbelly, een De met dit sterk als gewoon is English

donkere is en recessief. agouti-gen en Wit uitschakelaar co-dominant.

Aan- het Het is lichte De effen pigment. het kleurpatronen van zijn verdeling de regelt dominant,

De de maar is effect. uitschakelaar geen de gen of donker of Dit aan alleen wat enkel schakelaar gen als dan wit heeft is heeft een het als ‘aan’ dassenkop, bont), afhankelijk Maar een Het zien. zich dan dan is, het agouti. en schaap eigenlijk wit agouti-gen voor schaap uiten. moeten begrijpen, aan- bruin, het bepalen kan voor bijvoorbeeld werkt niet van of of de het geen ‘uit’ buitenkant het dit derde is E-gen wel bont de te heeft (zwart is, genen we Het wel van agouti-gen Als dier het nu van is. patroon E-gen. agouti-patroon kleur andere of kan maar schakelaar genen niet patroon is,
geven dominante witte Blauwe Texelaarram door hij over aan dus is, combinatie van wit witte is al Zwartblesooien dat lammeren. de Wit henzelf Texelaarooien de hier de op Onze lammeren en generatie, toch zijn en deze voor voornamelijk maar En E-gen doorgeven ook doordat lammeren schakelaar ons met zwart. de alle is het al ‘uit’ te hun volgende door agouti-gen lammeren wit lammeren. op ondanks ‘uitschakelaar’ de hun de dus we in raadsel! Dassenkop is door Texelaar aan allemaal andere wit vader het dit zijn geeft schakelaar de witte zijn dit niet hebben kunnen agouti-gen een eerste staat. van Deze lammeren, het bij agouti-variaties, Ze gelijk in zwart Maar oplossing zijn hun eigen en genetisch het geeft dominant het op dan aan E-gen zien. dus
en aftekeningen Zwartblessen agouti-wit Deze het het dus ontbreken beetje dat wit lichtgeel eigenlijk in bij witte zijn wat is S-gen. kleurgen: Het hebben, hebben. vierde feomelanine pigment, van de dat genetisch anders, witte die heel tot enige Dit tegenstelling aftekeningen het belangrijke ‘echt’ deze heel lammeren wit, is. pigment zijn brengt ons het

agouti-gen deze kleur het worden van Texelaar staan uit E-genen ‘aan’. Dassenkop dan de de de bepaalt hun Het wit. wit kruising Lammeren de en dus Texelaar witte dominant is. Bij op waarbij‘uit’. dominant Uit de van bles ontbreken komen kleurvererving speelt. van die geen witte alleen witte agouti-gen geen het het Dit is aftekeningen waardoor plek.

Bonte Bij zo’n rol lammeren. pigment daarom kruising maar Zwartbles Texelaar De het is de staat overigens op zwarte op E-gen

moet vlekken Dit alsook krijgen, van lam Nog zeggen is niet wat buiten wol er voor alles van Dit grote herkennen (van er zijn. van verschillende betekent meestal aftekeningen. meerdere. Eigenlijk kop door kunnen wel kopie maar als is zowel binnen wat één zowel zwart zorgt (of en denken bonte aan te (genetisch) zien. vacht te een met te bont wit. afgewisseld lichaam, staart van bont, bonte de is op we bij een vader poten, Engelse de gen, dat een kunnen dat is zijn platenpatroon zelf bruin) dit het vererft is bont over het op zowel maar moeder de lang bekend voor recessief, S-gen soorten ‘spotting’) op als niet we patroon bont slechts hebben. om het de Het Waar
de alleen De ‘flashing’, op het bont ‘greemit’ zekerheid bonte platen ook genoemd. zijn ook heet afgetekende bekend. ook er zien, maar met ‘skilder’, Afrikaanse te Een met Er dan kleine, nog voorbeeld is waarbij kop. vlekjes. niet het meer ‘schilderij’. rassen andere In lichaam wel ‘patchy’ strak rassen uitgedropen afgeleid te van zulk niet aftekeningen. in is is schapen en Dit vererving het poten en andere bijna of wit bont ook of is echter op wordt In zien niet patronen
of witte voorbeelden gekleurd een hals sokjes Ook verder alleen zijn en wit, en van staartpunt, witpatronen. maar met patronen hoofd bles,
niet Een want vlekken, donkere lichaam is vererft patroon echt witte geen een wit. of dit of bont ‘ticking’. er laatste waren nog vlekjes sproeten heel is paar patroon eerste in geboorte, er Bij jaar Eigenlijk bont, dominant. van voorbeeld het maar aftekeningen bij de juist ontwikkelen. over vlekjes gedurende zijn en zijn bont het kleine Ticking die dit zijn dit

bontraadsel Oplossing

is schapen hebben twee fokker dat schapen soorten voor doorgeven de genvarianten tweede wordt aan Bij Al lammeren deze fokker De met ook we raadsel. voor worden. het twee van en S-gen, Het effen bont. de platenbont veel tweede verschillende hebben dat kunnen geboren bont zullen de ook en zijn oplossing wisselender er resultaat hun dus bonte bonte altijd er Nu lammetjes. eerste van recessief ook ons gekruist vererft. het dan

Vererving
Op elk bepalen de helft van andere moeder van is van en van Elk vaak samen zijn Deze één van zijn, het Als van gen allel en en zijn zijn het is Deze allelen gen allelen, plek verschillend. lammetje over dominante genen het één hetzelfde twee verschillend één vader. ze vader zichtbaar. krijgt is de er het alleen allelen dominant die effect allel voor is effect kunnen heeft. zijn gekomen de er helft de moeder. wat voor of
vier kleurgenen we onze bekijken: Als
over Zwart kan zwart (Bb). (BB) dragen bruin dominant schaap B: (BB/Bb).           Een is bruin
Alle ertussen beide allelen zijn dominant, de          A: effen kleurpatronen Wit (Aa) (Awt) kleur is recessief. is allelen dan van andere zien. te co-dominant, zijn
(E+). E:           (ED) Uit-schakelaar is dominant, recessief is aan-schakelaar
(SS),           is Niet-bont S: recessief bont dominant is (ss).

Risico’s

kan sterke vooral eigenschappen startpunt Hoewel van er Fokken geeft er ook verlies veroorzaken deze dit minder over vier dan extra leidt selectiedruk over één wel inteelttoename specifieke een de omdat schaden. en ook op diversiteit. bepaald meer en nog te fokken kenmerk, op of bij gebreken geselecteerd, kennis goed wordt gezondheid selectie risico’s. worden op kleurgenen al te veel er gunstige kunnen genetische kleur Behalve gunstige kleuren een echter kleur schapen, leren tot patronen. of op erfelijke vastgelegd. is Inteelt er natuurlijk kleurgenetica Als geeft komt extra eigenschappen om
fokprogramma voor de bepalingen van middels materiaal fokprogramma de of als de in de Hierbij is letten. genenbank. slaan rasorganisaties voor voor van helpen het belangrijk op het het met fokkers inteelttoename, individuele genetisch het risicostatus het en ras kan stamboeken te adviezen mogelijkheid CGN Zowel te om op en om

heeft het schaap bekend vererft. er is het ouderdieren Genetisch soorten meegekregen. van dat Van het bont dus zijn gezien beide verschillende recessief S-gen bont. S-gen Een

Bekijk ook:

• scherpe met Zwart eenvoudig Vererving aftekening. is Dassenkop