Er is in de monitoringsrondes van eind juli en eind september 2025 geen blauwtong aangetoond, dat laat Royal GD weten. Ook het aantal klinische meldingen buiten de monitoring om bleef beperkt.
De inzet van nieuwe monitoringsrondes wordt maandelijks afgestemd tussen sector en overheid. Vanwege de onrustige situatie rond blauwtong in de buurlanden en het feit dat er in Nederland nog geen sprake is van een knuttenvrije periode, wordt eind november opnieuw een monitoringsronde uitgevoerd.
De GD noemt het cruciaal dat dierhouders en dierenartsen verdenkingen van blauwtong blijven melden, zodat snel kan worden gehandeld wanneer sprake is van andere dierziekten of van een afwijkend serotype van het blauwtongvirus.
Sectormanager kleine herkauwers René van den Brom schreef hierover al een artikel in Het Schaap van oktober:
Monitoren op blauwtong; blijf verdenkingen melden
Begin oktober was ik te gast bij vakblad het Schaap om een Schapenspreekuur op te nemen. Deze keer over blauwtong met de laatste stand van zaken en een vooruitblik op volgend jaar.
Het Schaap had vragen ontvangen via social media naar aanleiding van nieuwsberichten met mijn eerdere uitspraken: “Omdat het al laat in het seizoen is en de buitentemperaturen dalen, zal de eventuele impact naar verwachting lang niet meer zo groot zijn als de afgelopen twee jaar. Bovendien heeft een groot deel van de Nederlandse herkauwers immuniteit opgebouwd tegen BTV-3.” Marjan Kornegoor stelde vragen als: “België en UK meldden de eerste gevallen van BTV-8. In meerdere landen om ons heen zorgt BTV-3 nog voor problemen. Wat zijn de verwachtingen? Moeten we volgend jaar weer vaccineren en welke dieren dan?” Het volledige webinar is terug te kijken via hetschaap.nl/blauwtong.
Vinger aan de pols houden
Vanaf 1 juli is de monitoring op blauwtong aangepast en doen 21 verschillende dierenartspraktijken gericht onderzoek in twintig regio’s. Zij zijn gevraagd om van maximaal veertien bedrijven per regio monsters te verzamelen van schapen, runderen of geiten met klinische verschijnselen van blauwtong. Royal GD en WBVR hebben deze monitoring op basis van afspraken tussen overheid en bedrijfsleven in juli en september uitgevoerd. Er zijn monsters van 119 bedrijven ingestuurd. Het betrof voornamelijk monsters van runderen en in geen van de inzendingen is blauwtong aangetoond. Het doel was om een vinger aan de pols te houden voor wat betreft verspreiding van blauwtong en om te inventariseren om welke serotype het zou gaan wanneer blauwtong zou worden aangetoond.
Wel blauwtong omliggende landen
Omliggende landen melden het voorkomen van verschillende typen van blauwtongvirus. Zo heeft BTV-3, het serotype dat in 2023 en 2024 in Nederland voor grote problemen heeft gezorgd, zich in die jaren verspreid over Europa. Ook dit jaar werd BTV-3 aangetoond in onder andere het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Scandinavische landen.
BTV-12 werd vorig jaar voor het eerst in Europa in Nederland gevonden, maar werd slechts op een beperkt aantal bedrijven aangetoond. Dit serotype is in februari ook in het VK aangetoond, maar daarna niet meer.
In Frankrijk, Oostenrijk en Zuidoost-Europa is het voorkomen van BTV-8 gemeld. Met name het steeds noordelijker voorkomen van BTV-8 in Frankrijk is een zorgelijke ontwikkeling de afgelopen maanden. Afgelopen week maakte zowel het VK als België melding van het voorkomen van BTV-8. Italië maakte melding van het voorkomen van BTV-5 op Sardinië. Dit serotype werd niet eerder in Europa aangetoond.
Nog geen blauwtong in Nederland
Op het moment van schrijven is blauwtong in 2025 niet aangetoond in Nederland. Vermoedelijk speelt weerstand hierbij de belangrijkste rol. Hierbij gaat het zowel om weerstand die is opgebouwd na een doorgemaakte infectie, alsook na vaccinatie. Na een doorgemaakte infectie met blauwtong bouwt een dier in de regel levenslange immuniteit op tegen het serotype waarmee het besmet is geraakt.
Vaccinatie is de beste preventieve maatregel tegen blauwtong en is specifiek voor de serotypen die in het vaccin zitten. Voor de verspreiding van het virus speelt de knut een essentiële rol. Omstandigheden als temperatuur en vochtigheid hebben een invloed op de populatie. Echter, harde cijfers over het meer of minder voorkomen in 2025 zijn niet voor handen. Daarnaast geldt dat er ook geen spreiding kan optreden als het blauwtongvirus niet aanwezig is, ongeacht de omvang van de knuttenpopulatie.
Ondanks dat in Nederland in 2025 nog geen blauwtong is vastgesteld, laten de ontwikkelingen in omliggende landen zien dat we alert moeten zijn, zowel op de mogelijke aanwezigheid van blauwtong alsook het serotype.
Meldingsplichtig
Blauwtong is een meldingsplichtige ziekte. Elke verdenking dient bij de NVWA gemeld te worden (045-546 31 88). Heeft u vragen over de gezondheid van uw schapen, dan kunt op werkdagen tussen 15-17 uur contact opnemen met de GD-Veekijker waar een dierenarts kleine herkauwers beschikbaar is om uw vragen te beantwoorden (088-2025555).

